zondag 9 januari 2011

Oppervlakken

Oppervlakken
Petra Rudolf ( http://www.surfacesthinfilms.fmns.rug.nl/) is hoogleraar fysica aan de RUG en houdt zich nu bezig met oppervlakken. Zij vertelt: Je zoekt iets en vindt iets anders. Ja, serendipiteit. Je praat en praat op een vergadering in de middag. Een vergadering met senior-medewerkers en postdocs. Dit hebben we nu en wat kunnen we daarmee? En aan het eind van de middag heb je het begrepen en dat voelt zo fantastisch! Je weet dat wij in deze groep nu de enige mensen zijn op de wereld die dit probleem begrijpen en er een oplossing voor hebben gevonden.
Je kunt wetenschap bedrijven door metaforen te zien. Hoe electronen bewegen... Soms als mensen in een drukke straat, soms als een massa die langs Amsterdammertjes moeten laveren, soms als mensen in een stadion die een 'wave' maken. Dat laatste kun je gebruiken om iets te doen met supergeleiding.

Hoe kleeft de gekko aan de wand? Hoe kan dat grote lichaam blijven hangen aan die pootjes? Dat komt omdat de plooien in zijn oppervlak weer bestaan uit vele vertakkingen, waarin weer vele staafjes zitten. Dat levert een enorm oppervlak op. Dat kunnen we namaken met koolstofstaafjes die hechten aan glas. En zo kunnen we steigers maken die bedekt zijn met een soort kleefband dat je aan het plafond kunt hechten. Dat scheelt uren opbouwwerk.
Andersom kan ook. Waarom rolt een druppel van een rozenblad? Omdat op het oppervlak allemaal puntjes zitten, die geen houvast geven. De druppel rolt er eenvoudig af. Zo kunnen we verf maken met onzichtbare puntjes, waardoor vuil zich niet hecht, waardoor het schilderwerk lang schoon blijft.
Je kunt op ijs schaatsen omdat de bovenste moleculen water zijn en dat laat glijden. Noordpoolonderzoekers kwamen om, omdat ze niet door hadden dat beneden 40 graden celsius dat bovenste laagje niet smelt en het zo stroef i s als zand. Ze konden eenvoudig niet snel genoeg terugkomen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten